Μολυβένιο Στρατιωτάκι – προτάσεις φιλαναγνωσίας

Η Ειρήνη Μυλωνίδου, εκπαιδευτικός στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης ετοίμασε ένα πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό με αφορμή το βιβλίο «Το Μολυβένιο Στρατιωτάκι» του Χ.Κ.Άντερσεν σε απόδοση και εικονογράφηση της Joohee Yoon.

Η χαρά μας ήταν πολύ μεγάλη όταν η διευθύντρια του Παιδικού Σταθμού, Βασιλική Ντόκου, μάς έστειλε το υλικό και μας επέτρεψε να το δημοσιοποιήσουμε. Τις ευχαριστούμε και τις δύο από καρδιάς!

Διαβάζοντας τις προτάσεις θα βρείτε πληροφορίες και ιδέες για την αξιοποίηση της κλασικής αυτής ιστορίας στη σχολική αίθουσα και στο σπίτι.

Προετοιμασία τάξης-χώρου ανάγνωσης παραμυθιού

• Τακτοποιημένη αίθουσα-χώρος.
• Διαμόρφωση παρεούλας π.χ. άνετα μαξιλάρια.
• Απαλή μουσική π.χ. Tchaikovski.
• Χαμηλός φωτισμός.
• Αν υπάρχει δυνατότητα χρήση κούκλας-ες κατα τη διάρκεια της ανάγνωσης.

Παρουσίαση βιβλίου στα παιδιά – σύντομη συζήτηση για την εισαγωγή στο παραμύθι

• Ποιός πιστεύετε ότι είναι ο τίτλος του παραμυθιού;
• Πώς αισθάνεστε βλέποντας αυτό το εξώφυλλο;
• Ποια είναι τα χρώματα που χρησιμοποιεί η εικονογράφος;
• Μαχαιροπήρουνα; Πού θα χρησιμεύσουν;
• Τι πιστεύετε ότι κάνει αυτή η μηχανή; Με τι μοιάζει;

Ερωτήσεις που μπορούμε να κάνουμε κατα τη διάρκεια της ανάγνωσης στα παιδιά

• Γιατί πιστεύετε ότι χρησιμοποιούνται μόνο τρία χρώματα;
• Γιατί τα παιχνίδια είναι βαμμένα κόκκινα;
• Γιατί η μπαλαρίνα έχει τη μεγάλη καρφίτσα και τη κορδέλα; Συνήθως είναι έτσι ντυμένες οι μπαλαρίνες;
• Στη κοιλιά του ψαριού υπάρχουν και άλλα αντικείμενα. Τι λέτε να συνέβει;

Μετά την ανάγνωση του παραμυθιού

• Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή από το παραμύθι;
• Νομίζετε πως το τέρας-παιχνίδι είναι υπεύθυνο γι’αυτά που συνέβησαν στο στρατιωτάκι;
• Άραγε η μπαλαρίνα αισθάνεται το ίδιο για το στρατιωτάκι;
• Όταν τα υπόλοιπα παιχνίδια στήνουν γιορτή το βράδυ, η μπαλαρίνα γιορτάζει μαζί τους;
• Εσείς θα πετούσατε ένα παιχνίδι, αν του έλλειπε ένα κομμάτι – εξάρτημα;
• Το στρατιωτάκι αν και είχε μόνο ένα πόδι, μπορούσε να σταθεί όρθιο και κατάφερε να κάνει όλο αυτό το ταξίδι. Πιστεύετε ότι αν είχε το άλλο του πόδι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά γι’αυτό;
• Από το στρατιωτάκι στο τέλος έμεινε η αγάπη και από τη μπαλαρίνα η καρφίτσα. Τί πιστεύετε ότι είναι πιο σημαντικό;

Παιχνίδι: βρες στις εικόνες του βιβλίου τα κρυμένα πράγματα

• Δυο ρολόγια
• Μία ζυγαριά
• Μία φυσούνα ακορντεόν με θυμωμένο πρόσωπο
• Ένα πυροτέχνημα
• Ένα λιβάδι με άσπρα λουλούδια
• Μία πυραμίδα δίχτυ

Bulling Treatment

• Το παιχνίδι – τέρας διεκδικεί και αυτό τη μπαλαρίνα. Φαίρεται σωστά και εσείς πως θα αντιδρούσατε αν ήσασταν στη θέση από το στρατιωτάκι;
• Το στρατιωτάκι συναντά στον υπόνομο τον αρουραίο. Και πάλι αποφασίζει να μην αντιδράσει σε αυτό που του ζητά. Εσείς τι θα κάνατε;

Αναδιήγηση του παραμυθιού και παιχνίδια ανατροπής της πλοκής του

• Μπορούμε να εκτυπώσουμε κάρτες, που με τη βοήθειά τους τα παιδιά είτε σε ζευγάρια είτε σε μικρές ομάδες θα συνθέσουν ξανά το παραμύθι.
• Μπορεί η εκπαιδευτικός στην αρχή και έπειτα τα παιδιά να λένε μία λέξη και να αλλάζει η πλοκή της ιστορίας, π.χ. αερόστατο. Τη στιγμή που έπεσε και η μπαλαρίνα στην εστία της σόμπας το παιχνίδι αερόστατο πλησίασε τη σόμπα και το στρατιωτάκι κρατώντας την αγαπημένη του, κατάφερε να σώσει και τους δυο.
• Η γνωστή «παραμυθοσαλάτα». Μπορούμε να κάνουμε χρήση την εμπλοκή και άλλων ηρών παραμυθιών και να δώσουμε διαφορετικές εκδοχές στο παραμύθι.
• Ανατροπή των γεγονότων με χρήση της «τράπουλας» του Vladimir Propp.

Δραματοποίση παραμυθιού

• Προετοιμασία βεστιαρίου τάξης με κατάλληλα αξεσουάρ. Διαμόρφωση χώρου κατάλληλα. Κάποια παιδιά επιλέγουν αξεσουάρ ηρώων του παραμυθιού. Οι υπόλοιποι προσπαθούν να μαντέψουν τους ήρωες.
• Κατασκευή αξεσουάρ- κοστουμιών με τα ίδια τα παιδιά και παρουσίαση της παράστασης στους συμμαθητές του υπόλοιπου σχολείου.
• Επιλογή μουσικής επένδυσης της παράστασης σε συνεργασία με τα παιδιά, η οποία μπορεί να εξελιχθεί και σε μια musical παράσταση.
• Θεατρικό παιχνίδι. Μεταμόρφωση χώρου σε βάρκα, σε τι χρόνο βρισκόμαστε; Που θα θέλαμε να πάμε; Τι συναντάμε; Πως πρέπει να το αντιμετωπίσουμε; Πως καταλήγει το ταξίδι μας;

Εικαστικοποίηση παραμυθιού

• Εικονογράφηση της ιστορίας χρησιμοποιώντας δικό τους τρόπο.
• Κατασκευή παλιών παραδοσιακών παιχνιδιών: ανεμόπτερο, ανεμόμυλος, τσέρκι με χρήση ρολού και καλαμάκι, χάρτινη σβούρα, πάνινη κούκλα, αυτοκινητάκι από ρολό και καπάκια.
• Απλό origami, κατασκευή χάρτινης βάρκας και διακόσμησή της.

Κινητικά παιχνίδια

• Παίζουμε κουτσό;
• Μπαλαρίνες και στρατιώτες, πρόσκληση σε επίσημο χορό!
• Τσουβαλοδρομίες
• Σε ζευγάρια: Μπορείτε να σταθείτε στο ένα πόδι;
• Φτιάχνουμε σε ζευγάρια βαρκούλες και ταξιδεύουμε. Στο τέλος όλοι θα πούνε, ποια μέρη επισκεύθηκαν

STEAM

• Μέταλλα: Μόλυβδος, ποιες είναι οι ιδιότητές του
• Είναι βαρύτερο από το χαρτί;
• Τήξη – πήξη μετάλλων και πως μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε
• Άνωση: Πως επιπλέει το χάρτινο καραβάκι στο νερό; Πείραμα σε λεκάνη με νερό, τοποθετώντας χάρτινες και πλαστικές βαρκούλες.
• Κόβωντας λαχανικά, τυρί, φρούτα, ψωμί, αλλαντικά με ασφάλεια και ετοιμάζοντας μικρά γεύματα για τους φίλους μας, την οικογένειά μας και εμάς

Ανακύκλωση

• Τι σημαίνει «Ανακύκλωση»;
• Το στρατιωτάκι και τα αδέρφια του κατασκευάστηκαν μόνο από ένα κουτάλι. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως χρησιμοποίησαν το κουτάλι για να τα κατασκευάσουν;
• Εσείς κάνετε Ανακύκλωση στο σπίτι, στο σχολείο;
• Ποια υλικά ανακυκλώνονται;

Άλλοι τίτλοι βιβλίων με παρόμοια θεματολογία

• Η Επανάσταση των παλιών παιχνιδιών. Χρήστος Μπουλώτης
• Πινόκιο. Carlo Collodi
• Ο Μαύρος Κότσυφας και ο Άσπρος Γλάρος. Κίτυ Κρόουθερ
• Το Κάτι Άλλο. Κάθριν Κέϊβ
• Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο τελευταίος Λύκος. Μαρμαρά – Δαγιόγλου Νανά
• Ώστε εγώ είμαι ο παράξενος, έ; Μιχαήλ Συρμώ
• Χάϊντι. Γιοχάνα Σπίρι

Μουσεία παλιών παιχνιδιών

• Αναφορά, εκπαιδευτικά video, φωτογραφικό υλικό, στο παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, για τα παλιά παραδοσιακά παιχνίδια.
• Αναφορά και εκπαιδευτικά video, στο μουσείο παλιών παιχνιδιών της Νυρεμβέργης στη Γερμανία.
• 1956: προβολή ταινίας » Το κόκκινο Μπαλόνι» του γάλλου σκηνοθέτη Αλμπέρ Λαμορίς,που απέσπασε το χρυσό βραβείο στο φεστιβάλ των Κανών.