Συγγραφέας: Gema Sirvent / Εικονογράφηση: Raul Guridi
Η Πηνελόπη της Θάλασσας της Gema Sirvent έρχεται να πει την ιστορία της και να αντιπαρατεθεί με την Ομηρική Πηνελόπη. Της δίδαξαν να υπακούει, να μένει σιωπηλή, να κάνει υπομονή, αλλά εκείνη πίστεψε πως το μονοπάτι της δεν είναι προδιαγεγραμμένο και ότι ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που χωρά στα μάτια της. Έτσι ξεκίνησε να περπατά και χωρίς να το καταλάβει, έφθασε στην παραλία. Εκεί, την περίμενε μια βαρκά. Την έσπρωξε στη θάλασσα και άνοιξε πανιά για το δικό της ταξίδι.
Προτεινόμενες ηλικίες ανάγνωσης: +9 ετών – ενήλικοι
Το βιβλίο είναι διηλικιακό, δηλαδή μπορεί να απευθυνθεί τόσο σε ανήλικο όσο και σε ενήλικο αναγνωστικό κοινό. Έτσι, μπορούμε να προτείνουμε πλούσιο διαθεματικό υλικό για να ανατρέξει κανείς μετά την ανάγνωση του βιβλίου.
Από την ετυμολογία του ονόματος η Πηνελόπη προέρχεται από το πήνη «νήμα» και πιθανόν το ρήμα λέπω «ξετυλίγω», οπότε Πηνελόπη δεν είναι άλλη από αυτήν που ξετυλίγει το νήμα, δηλαδή την υφάντρια. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: τελικά ποιο νήμα ξετυλίγει η Πηνελόπη;
Αν θέλουμε να δούμε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του χαρακτήρα της Πηνελόπης μέσα στο ομηρικό έργο Ιλιάδα, μπορούμε να ανατρέξουμε στη διατριβή της Audrey Wen από το πανεπιστήμιο της Ουψάλα με τίτλο: PENELOPE, QUEEN OF ITHAKA A study of female power and worth in the Homeric society.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα σύνδεση του μύθου της Πηνελόπης είναι αυτή με το έργο της εικαστικού Louise Bourgeois, όπως αυτή αναλύεται στη διδακτορική διατριβή της Natasha Silver για το πανεπιστήμιο UCL. Διαβάστε το χαρακτηριστικό απόσπασμα στις σελίδα 205 με τίτλο Two aspects of weaving.
Η Πηνελόπη, βέβαια, εμφανίζεται συχνά στην ποίηση και τη λογοτεχνία.
Μπορείτε να ακούσετε την απαγγελία του ποίηματος της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ με τίτλο Λέει η Πηνελόπη.
Επίσης, ποιήματα με ηρωίδα την Πηνελόπη συναντούμε στο έργο του Κωστή Παλαμά, και του Γιάννη Ρίτσου. Ενδιαφέρον έχει και η αντιπαραβολή του ποιήματος Ιθάκη του Κ.Π. Καβάφη σε σχέση με την ιστορία της Πηνελόπης της Θάλασσας.
Στα κείμενα της Αγγέλας Καστρινάκη, ξεχωρίσαμε το απόσπασμα από το βιβλίο με τίτλο Εκδοχές της Πηνελόπης και συγκεκριμένο το ποίημα με τίτλο Νόστος.
Στην ξένη πεζογραφία ξεχωρίζει το έργο της Margaret Atwood με τίτλο Πηνελοπιάδα, όπου η συγγραφέας ξαναφηγείται την Οδύσσεια με τη φωνή της Πηνελόπης. Μπορείτε να δείτε σχετικά αποσπάσματα σε μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά εδώ. Επίσης, μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διάλεξη από το Πανεπιστήμιο British Columbia του Βανκούβερ.
Στην ελληνική γλώσσα, το πρώτο κείμενο που δίνει φωνή στην Πηνελόπη είναι το Ημερολόγιο της Πηνελόπης του Κώστα Βάρναλη που πρωτοδημοσιεύτηκε με τη μορφή επιφυλλίδων στην εφημερίδα Ριζοσπάστης το 1946. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησαν και σε βιβλίο.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα θεματική είναι οι σύγχρονοι εκπρόσωποι της υφαντικής τέχνης. Μπορείτε να δείτε μερικούς από αυτούς ακολουθώντας το link.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα θεματική είναι τα Δικαιώματα των Γυναικών και τα Έμφυλα Στερεότυπα. Σε αυτή τη θεματική έχουμε πολύ πλούσιο υλικό.
Αρχικά ξεκινάμε με τη Σύμβαση για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Διακρίσεως κατά των Γυναικών (CEDAW) που μπορεί κανείς να διαβάσει εδώ.
Επίσης, μπορούμε να μιλήσουμε για τις ιστορίες γυναικών που ενσαρκώνουν τις «Σύγρονες Πηνελόπες». Μια τέτοια ιστορία είναι και αυτή της ερευνήτρια Katalin Kariko που άνοιξε τον δρόμο για τα mRNA εμβόλια και δημοσιεύθηκε στου New York Times. Άλλο παράδειγμα είναι η Ανδριάννα Σαμοΐλη, η πρώτη τυφλή φοιτήτρια που αποφοιτά από το τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ μετά από 40 χρόνια. Μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία της εδώ.
Κλείνουμε με ένα τραγούδι.
ΜΙΚΡΗ ΣΕΛΗΝΗ 