Μαμούν – Υλικό φιλαναγνωσίας

Εσείς ξέρετε το Μαμούν; Δεν είναι ούτε μαμούνι μα ούτε και Μαμούθ! Είναι ένα πλάσμα μοναδικό, όπως και η ιστορία του.

Με αφορμή, λοιπόν, την ιστορία του βιβλίου που κέρδισε το ΧΡΥΣΟ ΕΒΓΕ Εικονογράφησης 2020, σκεφτήκαμε και σας προτείνουμε διάφορες ιδέες για να τις αξιοποιήσετε με τους μικρούς αναγνώστες.

Παιχνίδια με συναισθήματα

1. Παρατηρείστε τα εσώφυλλα στην αρχή και στο τέλος του βιβλίου.  Ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές; Τι θέλουν να μας πουν αυτές οι εικόνες; Μπορείτε να μαντέψετε;

•  Τα Μαμούν έχασαν τις εκφράσεις τους. Μπορείτε να βάλετε εσείς τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους ανάλογα με το πώς νιώθουν; Φτιάξτε τα δικά σας Μαμούν με σφραγίδες από λαχανικά, με πινέλα και νεροχρώματα ή με όποιο υλικό θέλετε. Συμπληρώστε τα χαρακτηριστικά του προσώπου και μιλήστε για το συναίσθημα που επιλέξατε να έχει.

Η γλώσσα των μαμουνιών

Τι θα λέγατε να φτιάξουμε μια μαμουνογλώσσα; Να βρούμε νέες μαμουνολέξεις, να φτιάξουμε το λεξιλόγιο του βιβλίου και να ξαναπούμε την ιστορία από την αρχή;

Κολλήστε post it σε κάθε σελίδα και πείτε την ιστορία με μαμουνολέξεις.

Οι ήχοι των μαμουνιών.

Παίρνουμε το βιβλίο και πάμε βόλτα στο δάσος. Καθόμαστε στο χώμα και διαβάζουμε την ιστορία. Κλείνουμε τα μάτια μας και ακούμε προσεκτικά τους ήχους του δάσους. Έπειτα, ανοίγουμε ξανά το βιβλίο και ανά 2 σελίδες καταγράφουμε τους ήχους που πιστεύουμε ότι κυριαρχούν εκεί πάνω σε μια ευθεία γραμμή. Την Ηχογραμμή του βιβλίου!

Το παιχνίδι της ενσυναίσθησης

Διαβάζουμε την ιστορία και μοιράζουμε ρόλους. Βάζουμε τον Ξου σε μια καρέκλα και κάθε μαμούνι πηγαίνει και του λέει τα αποδοκιμαστικά του σχόλια. Έπειτα πιάνονται όλοι χέρι- χέρι και σχηματίζουν έναν κύκλο γύρω από τον Ξου. Λέει ο καθένας τι πιστεύει ότι ένιωσε ο Ξου από τα λόγια που άκουσε. Ο καθένας προτείνει μια φράση παρηγορητική για τον Ξου, μια φράση συγγνώμης.

Γράφουμε μια νέα ιστορία

Ο μικρός αστερίσκος παρακολουθεί την ιστορία, αλλά δε λέει ποτέ κουβέντα. Μόνο κάνει γκριμάτσες. Ήρθε η ώρα να μιλήσει και να γίνει ο αφηγητής/-ρια της ιστορίας. Ξαναγράψτε την ιστορία μέσα από τη δική του/της φωνή.

Εικαστικές κατασκευές

Διαλέγουμε την αγαπημένη μας σκηνή από το βιβλίο και φτιάχνουμε ένα storybox αναπαριστώντας τρισδιάστατα τους ήρωες και το σκηνικό της ιστορίας, μέσα σε μια εικονική σκηνή από χαρτόκουτο.

Η Φυλή των Βρομύλων

Αν έχετε διαβάσει το βιβλίο της Elise Gravel (εικ. Magali Le Huche) με τίτλο  “Η Φυλή των Βρομύλων”, τότε είμαστε σίγουροι ότι θέλετε κι εσείς να πάτε μια βόλτα από το φοβερό λασπόλουτρο. Η Φανέτ, ο Λορέν, η Λούσυ και τα υπόλοιπα παιδιά της φυλής που ζουν ήρεμα στο δάσος, πίσω από το βουνό των Μεγάλων Πεύκων, μάς δείχνουν τον δρόμο για μια ζωή πιο ελεύθερη, πιο ανέμελη και σίγουρα πιο ανρθώπινη.

Τι άλλες, όμως, ιδέες μας δίνει η ανάγνωση αυτού του βιβλίου;

Τα παιδιά της φυλής μένουν μέσα στο δάσος, σε σπιτάκια φτιαγμένα από κλαδάκι, όπως αυτά των πουλιών. Μήπως θα μπορούσαμε να ζούμε όλοι σε τέτοια σπίτια; Ποιες άλλες φυλές έφτιαχναν τα σπίτια τους με φυσικά υλικά;

Αναζητούμε πληροφορίες για τη φυσική δόμηση και τα σπίτια cob που είναι φτιαγμένα από άχυρο και πηλό.

Τα παιδιά της φυλής καθαρίζουν το ποτάμι από τα σκουπίδια και επαναχρησιμοποιούν τα αντικείμενα δίνοντάς τους νέες χρήσεις. Εφαρμόζουν, δηλαδή, την αρχή reduce, reuse, recycle.

Μπορείτε κι εσείς να μελετήσετε τα “σκουπίδια” και να βρείτε εναλλακτικές χρήσεις που να εξυπηρετούν τις ανάγκες σας. Τι θα λέγατε για ρομπότ από άδειες κοσνέρβες ή για κορίνες bowling από άδεια πλαστικά μπουκάλια ή ότι άλλο σκεφτείτε χρησιμοποιώντας τη δύναμη της φαντασίας.

Δοχεία αποθήκευσης από πλαστικά μπουκάλια

Όσα “σκουπίδια” δεν ανακυκλώνονται ή δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν καταλήγουν στον “σκουπιδοφάγο”.  Μήπως θα μπορούσαμε να έχουμε κι εμείς έναν σκουπιδοφάγο στο σπίτι; Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για την τεχνική της κομποστοποίησης. Τι είναι το κoμπόστ, πώς φτιάχνεται, η τεχνική του “σάντουιτς”, οι κάδοι κομποστοποίησης και τα ωφέλιμα σκουλίκια και οι καφέ κάδοι των δήμων.

Τα παιδιά της φυλής των Βρομύλων είναι γυμνά. Ποιες είναι οι σκέψεις σας για αυτό; Γιατί δεν φορούν ρούχα; Έχετε ξανασυναντήσει φυλές που δεν φορούν ρούχα; Αναζητήστε πληροφορίες για την ιστορία των ρούχων.

Τα παιδιά της φυλής διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ποια είναι όμως τα δικαιώματα των παιδιών; Διαβάστε τη Συνθήκη για τα Δικαιώματα των Παιδιών και μάθετε τα βασικά τους δικαιώματα.

Τα παιδιά της φυλής δικάζουν τους ενήλικες. Ευκαιρία να μάθουμε πώς λειτουργεί ένα δικαστήριο. Ποιος ο ρόλος του/ της Προέδρου, του/ της Εισαγγελέα, των ενόρκων, των συνηγόρων κ.λπ.

Τα παιδιά της φυλής υποστηρίζουν τις θέσεις τους με επιχειρήματα. Ας κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Ας οργανώσουμε έναν αγώνα επιχειρηματολογίας! Θέτουμε ένα θέμα προς συζήτηση και χωριζόμαστε σε 2 ομάδες. Η κάθε ομάδα επιχειρηματολογεί υπέρ ή κατά της θέσης που έχει τεθεί ως θέμα, παραθέτοντας τα επιχειρήματα της. Η κριτική επιτροπή, που έχει οριστεί από πριν, επιλέγει την ομάδα που έπεισε το ακροατήριο.

Η Πηνελόπη της Θάλασσας

Συγγραφέας: Gema Sirvent / Εικονογράφηση: Raul Guridi

Η Πηνελόπη της Θάλασσας της Gema Sirvent έρχεται να πει την ιστορία της και να αντιπαρατεθεί με την Ομηρική Πηνελόπη. Της δίδαξαν να υπακούει, να μένει σιωπηλή, να κάνει υπομονή, αλλά εκείνη πίστεψε πως το μονοπάτι της δεν είναι προδιαγεγραμμένο και ότι ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που χωρά στα μάτια της. Έτσι ξεκίνησε να περπατά και χωρίς να το καταλάβει, έφθασε στην παραλία. Εκεί, την περίμενε μια βαρκά. Την έσπρωξε στη θάλασσα και άνοιξε πανιά για το δικό της ταξίδι.

Προτεινόμενες ηλικίες ανάγνωσης: +9 ετών – ενήλικοι

Το βιβλίο είναι διηλικιακό, δηλαδή μπορεί να απευθυνθεί τόσο σε ανήλικο όσο και σε ενήλικο αναγνωστικό κοινό. Έτσι, μπορούμε να προτείνουμε πλούσιο διαθεματικό υλικό για να ανατρέξει κανείς μετά την ανάγνωση του βιβλίου.

Από την ετυμολογία του ονόματος η Πηνελόπη προέρχεται από το πήνη «νήμα» και πιθανόν το ρήμα λέπω «ξετυλίγω», οπότε Πηνελόπη δεν είναι άλλη από αυτήν που ξετυλίγει το νήμα, δηλαδή την υφάντρια.  Το ερώτημα που προκύπτει είναι: τελικά ποιο νήμα ξετυλίγει η Πηνελόπη;

Αν θέλουμε να δούμε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του χαρακτήρα της Πηνελόπης μέσα στο ομηρικό έργο Ιλιάδα, μπορούμε να ανατρέξουμε στη διατριβή της Audrey Wen από το πανεπιστήμιο της Ουψάλα με τίτλο: PENELOPE, QUEEN OF ITHAKA A study of female power and worth in the Homeric society.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα σύνδεση του μύθου της Πηνελόπης είναι αυτή με το έργο της εικαστικού Louise Bourgeois, όπως αυτή αναλύεται στη διδακτορική διατριβή της Natasha Silver για το πανεπιστήμιο UCL. Διαβάστε το χαρακτηριστικό απόσπασμα στις σελίδα 205 με τίτλο Two aspects of weaving.

Louise Bourgeois

Η Πηνελόπη, βέβαια, εμφανίζεται συχνά στην ποίηση και τη λογοτεχνία.

Μπορείτε να ακούσετε την απαγγελία του ποίηματος της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ με τίτλο Λέει η Πηνελόπη.

Επίσης, ποιήματα με ηρωίδα την Πηνελόπη συναντούμε στο έργο του Κωστή Παλαμά, και του Γιάννη Ρίτσου. Ενδιαφέρον έχει και η αντιπαραβολή του ποιήματος Ιθάκη του Κ.Π. Καβάφη σε σχέση με την ιστορία της Πηνελόπης της Θάλασσας.

Στα κείμενα της Αγγέλας Καστρινάκη, ξεχωρίσαμε το απόσπασμα από το βιβλίο με τίτλο Εκδοχές της Πηνελόπης και συγκεκριμένο το ποίημα με τίτλο Νόστος.

Εκδόσεις Ωκεανίδα

Στην ξένη πεζογραφία ξεχωρίζει το έργο της Margaret Atwood με τίτλο Πηνελοπιάδα, όπου η συγγραφέας ξαναφηγείται την Οδύσσεια με τη φωνή της Πηνελόπης. Μπορείτε να δείτε σχετικά αποσπάσματα σε μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά εδώ. Επίσης, μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διάλεξη από το Πανεπιστήμιο British Columbia του Βανκούβερ.

Στην ελληνική γλώσσα, το πρώτο κείμενο που δίνει φωνή στην Πηνελόπη είναι το Ημερολόγιο της Πηνελόπης του Κώστα Βάρναλη που πρωτοδημοσιεύτηκε με τη μορφή επιφυλλίδων στην εφημερίδα Ριζοσπάστης το 1946. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησαν και σε βιβλίο.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα θεματική είναι οι σύγχρονοι εκπρόσωποι της υφαντικής τέχνης. Μπορείτε να δείτε μερικούς από αυτούς ακολουθώντας το link.

έργο της Kayla Mattes

Μια άλλη ενδιαφέρουσα θεματική είναι τα Δικαιώματα των Γυναικών και τα Έμφυλα Στερεότυπα. Σε αυτή τη θεματική έχουμε πολύ πλούσιο υλικό.

Αρχικά ξεκινάμε με τη Σύμβαση για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Διακρίσεως κατά των Γυναικών (CEDAW) που μπορεί κανείς να διαβάσει εδώ.

Katalin Kariko

Επίσης, μπορούμε να μιλήσουμε για τις ιστορίες γυναικών που ενσαρκώνουν τις «Σύγρονες Πηνελόπες». Μια τέτοια ιστορία είναι και αυτή της ερευνήτρια Katalin Kariko που άνοιξε τον δρόμο για τα mRNA εμβόλια και δημοσιεύθηκε στου New York Times. Άλλο παράδειγμα είναι η Ανδριάννα Σαμοΐλη, η πρώτη τυφλή φοιτήτρια που αποφοιτά από το τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ μετά από 40 χρόνια. Μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία της εδώ.

Κλείνουμε με ένα τραγούδι.

Ο κύριος Ουφ

H Anna Walker υπογράφει ένα παιδικό βιβλίο που μας αφορά όλους. Πόσες φορές έχετε νιώσει πως όλα γύρω σας είναι γρίζα, ακόμα κι αν ο ήλιος λάμπει στον ουρανό; Πόσο μάλλον αν είσαι ένα μικρό παιδί και δεν ξέρεις καθόλου πώς να το διαπραγματευτείς.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει στη ζωή του μικρού Μπίλυ που αισθάνεται πως κάτι τον ακολουθεί παντού και τα κάνει όλα να φαίνονται τόσο δύσκολα. Ο κύριος Ουφ είναι εκεί. Σιωπηλός και πανταχού παρόν. Ακόμα και στις πιο ιδιαίτερες στιγμές…

Πώς όμως ο Μπίλυ θα καταφέρει να συμφιλιωθεί με τον ακόλουθό του και τελικά πώς θα ξεοεράσει το βάρος που αισθάνεται μέσα του; Η ιστορία δίνει τη λύση, όπως άλλωστε και η ίδια η ζωή.

Το βιβλίο απευθύνεται σε αναγνώστες άνω των 4 ετών.

Προτεινόμενες δράσεις

Ξεκινήστε με τον το εξώφυλλο και τον τίτλο. Τι καταλαβαίνουν τα παιδιά από το όνομα Ουφ. Τι τους θυμίζει; Παρατηρούμε το μέγεθος, το χρώμα και την έκφραση του Ουφ.

Παρατηρούμε τις ταπετσαρίες στην αρχή και στο τέλος του βιβλίου. Ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές. Τι άλλαξε και τι πιστεύετε ότι οδήγησε σε αυτή την αλλαγή;

Αφού διαβάσουμε την ιστορία, μιλάμε για τα συναιασθήματα. Ποια συναισθήματα αναγνωρίζουμε στον Μπίλυ. Πότε νιώθουμε εμείς αυτά τα συναισθήματα; Πώς επηρεάζουν τη ζωή μας; Τι κάνουμε όταν νιώθουμε έτσι;

Ζωγραφίσουμε τον δικό μας κύριο Ουφ. Αφήνουμε τη φαντασία μας να συναντήσει το συναίσθημα που μας κάνει να λέμε «ουφ» και ζωγραφίζουμε τον δικό μας ΟΥΦ. Τι σχήμα έχει, τι χαρακτηριστικά, που ζει και πώς συμπεριφέρετε, πότε εμφανίζεται και πότε φεύγει;

Επαφή με την έννοια της ψυχικής νόσου. Τι είναι; Πώς μπορούμε να βοήθήσουμε έναν άνθρωπο που πάσχει από ψυχική νόσο; Υπάρχει γιατρός για αυτές τις περιπτώσεις; Πώς και πότε ζητάμε βοήθεια;

Εργαστήρι καλλιτεχνικών κατασκευών. Μπαίνουμε στο εργαστήριο της Anna Walker και παρατηρούμε τις τεχνικές με τις οποίες εικονογράφησε το βιβλίο. Παρατηρούμε τις σφραγίδες για τα δέντρα, τις τρισδιάστατες κατασκευές για τους ήρωες και τα σκηνικά της εικονογράφησης και παίρνουμε έμπνευση για να φτιάξουμε τη δική μας εικονογράφηση ή το δικό μας τρισδιάστατο story box, ζωντανεύοντας μια σκηνή από το βιβλίο μέσα σε ένα χαρτόκουτο.

Ο ιππότης που είπε Όχι – προτάσεις φιλαναγνωσίας

photo credit: stergy.mommy

Αφού διαβάσετε το βιβλίο » Ο ιππότης που είπε Όχι» της Lucy Rowland (εικ. Kate Hindley) δείτε μερικές ιδέες για να πειραματιστείτε παρέα με τα παιδιά!

Παίζοντας με τα σχήματα

Στην αρχή και το τέλος του βιβλίου υπάρχουν τα εσώφυλλα με τα κόκκινα γεωμετρικά μοτίβα. Αφήστε το παιδί να παρατηρήσει τα σχήματα, να τα αναγνωρίσει και να τα ονοματίσει. Προτείνετε στο παιδί να δημιουργήσει ένα “γεωμετρικό” κάστρο για τον Νεντ ή δώστε του την πρωτοβουλία να δημιουργήσει ελέυθερα το δικό του μοτίβο.

Παίζοντας με τους χαρακτήρες

Παρατηρείστε έναν από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες του βιβλίου. Δείτε πού εμφανίζεται, πώς είναι, τι πληροφορίες μας δίνει η εικόνα και το κείμενο για αυτόν’ -ή και φανταστείτε τη δική του ιστορία.

Αλλάζοντας τον αφηγητή

Άραγε πώς θα ήταν η ιστορία αν την αφηγούμασταν από την πλευρά της Δράκαινας; Αφήστε για λίγο το κείμενο και με οδηγό την εικόνα, ξαναπείτε την ιστορία με πρωταγωνίστρια τη Δράκαινα.

Ψάχνοντας την ιστορία

Ποιοι είναι οι πιο διάσημοι ιππότες; Πότε και πού έζησαν; Ποιες είναι οι ιστορίες που συνδέονται με αυτούς; Αναζητούμε υλικό στη βιβλιοθήκη και στο διαδίκτυο και φτιάχνουμε ένα πόστερ με κολάζ και κείμενα, αφιερωμάν στους Ιππότες. Αν έζησαν σε διαφορετικές χώρες, τότε μπορούμε να φτιάξουμε κι έναν χάρτη όπου να σημειώνουμε τη χώρα καταγωγής του καθενός. Τι άλλο συνέβαινε στην εποχή τους; Πώς ήταν οι κοινωνίες; Ποιος οι συνήθειες των ανθρώπων;

Ώρα για χειροτεχνία

Φτιάξτε το δικό σας κάστρο από χαρτόκουτα και γίνετε οι ίδιοι ιππότες! Ετοιμάστε το κάστρο σας και μετά φτιάξτε με χαρτί τη δική σας ιπποτική στολή και το ξίφος σας.

 Αν τα παιχνίδια ρόλων δεν είναι το φόρτε σας, τότε φτιάξτε ένα κανούριο τρισδιάστατο κάστρο για τον δικό σας Νεντ. Χρησιμοποιήστε χάρτινες συσκευασίες, χρωματιστά χαρτιά, μαρκαδόρους, ακόμα και φιγούρες ανθρώπων από τα αγαπημένα σας παιχνίδια για ήρωες.

Γράφοντας τη συνέχεια της ιστορίας

Στην τελευταία σελίδα, ο μικρός Νεντ ετοιμάζεται για νέες περιπέτειες πάνω στην πλάτη της Δράκαινας. Άραγε πού να πηγαίνουν και τι θα κάνουν εκεί; Γράψτε τη συνέχεια της ιστορίας και εικονογραφήστε εσείς τους νέους ήρωες. Αν θέλετε μπορείτε να φτιάξετε την ιστορία σας σε μορφή κόμικ.

Διαβάστε βιβλία με ιππότες και γράψτε τις δικές σας βιβλιοκριτικές

Και φυσικά, μη σταθείτε μόνο σε ένα ιπποτικό βιβλίο. Αναζητείστε στα βιβλιοπωλεία και στις βιβλιοθήκες βιβλία με ήρωες ιππότες, διαβάστε τα και συγκρίνετε τις ιστορίες. Τι σας άρεσε και τι όχι από κάθε βιβλίο. Γράψτε τις δικές σας βιβλιοκριτικές!

Λίλυ & Λούσυ – προτάσεις φιλαναγνωσίας

photo credits: moraitis school

Το Λίλυ & Λούσυ είναι μια ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής έως πρώτης σχολικής ηλικίας. Πρόκειται για μια τρυφερή ιστορία ανάμεσα σε ένα κορίτσι και ένα σκυλί που μέσα από την περιπέτειά τους ανακαλύπτουν την αξία της φιλίας και της προφοράς προς του συνανθρώπους.

Εδώ συγκεντρώσαμε διάφορες ιδέες για παράλληλες δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν από τα παιδιά με αφορμή αυτή την ιστορία.

• Γράψτε ή αφηγηθείτε προφορικά την ιστορία από την πλευρά της Λούσυ.

• Φτιάξτε story cards με του ήρωες, το σκηνικό και τα βασικά σημεία πλοκής ώστε να μπορείτε να αναδιηγηθείτε την ιστορία βασισμένοι σε κάρτες.  Μπορείτε επίσης να μπερδέψετε τις κάρτες και προσπαθήστε να φτιάξετε με τα ίδια υλικά μια νέα ιστορία!
• Μιλήστε για τα δικαιώματα των ζώων. Έχουν τα ζώα δικαιώματα και αν ναι, ποιά? Συζητήστε με το παιδί και ακούστε τις δικές του προτάσεις. Καταγράψτε τις προτάσεις σε ένα μεγάλο χαρτόνι εν είδει συμφωνίας και στο τέλος υπογράψτε τη όλοι. Αναζητήστε το ψήφισμα με τα δικαιώματα των ζώων και διαβάστε το.

• Επισκεφθείτε ένα κέντρο φιλοξενίας εγκαταλελειμμένων ζώων. Μάθετε τις υποχρεώσεις που έχει κάποιος που υιοθετεί κατοικίδιο.

• Μιλήστε για το καιρικό φαινόμενο της καταιγίδας. Πώς δημιουργείται; Τι είναι ο κεραυνός; Τι αποτελέσματα έχει μια καταιγίδα και πώς επηρεάζει τη ζωή μας; Τι μέτρα προφύλαξης πρέπει να παίρνουμε; Τι σημαίνει κλιματική αλλαγή;

photo credits: tinanantsou.blogspot.com

• Πώς μετράμε τον όγκο της βροχής; Φτιάξτε ένα αυτοσχέδιο βροχόμετρο με πλαστικά μπουκάλια.

• Οργανώστε ένα debate με θέμα την ηθική του κυνηγιού. Χωρίστε τα παιδιά σε δύο ομάδες και βάλτε τους να επιχειρηματολογήσουν υπέρ ή κατά του κυνηγιού.

Φλορέτ – προτάσεις φιλαναγνωσίας

photo credits: akamatra

Διαβάζοντας το βιβλίο της Anna Walker με τίτλο Φλορέτ, δεν μπορεί παρά να σου γεννηθούν πολλές ιδέες για δραστηριότητες παρέα με τα παιδιά. Σκοπός είναι να χρησιμοποιηθεί η ιστορία της Μάε σαν αφετηρία για πάρα πολλές αναζητήσεις.

Αυτές είναι μερικές μόνο ιδέες:

Δημιουργική Γραφή – Γλώσσα

• Μπες στο ρόλο της Μάε και γράψε ένα γράμμα στη μητέρα σου για να την πείσεις να πάρεις μαζί σου τον κήπο σας.
• Γράψε το ημερολόγιο της Μάε την πρώτη μέρα που μετακόμισε στην πόλη, μακριά από τον κήπο της. Πώς νιώθει, ποιες είναι οι σκέψεις της;
• Γράψε το ημερολόγιο της Μάε, την μέρα που κατάφερε να αλλάξει την πόλη και να την γεμίσει φυτά. Σύγκρινε με το προηγούμενο κείμενο και δες τι έχει αλλάξει.
• Γίνε ρεπόρτερ στην εφημερίδα της πόλης και κατέγραψε τον αγώνα της Μάε για να πρασινίσει η γειτονιά. Πάρε της μια συνέντευξη.
• Γράψε την ιστορία της Μάε μέσα από τα μάτια του μικρού πουλιού που την οδήγησε στο Φλορέτ.

 

Βοτανική & Φυσικές επιστήμες

• Μιλήστε για τα φυτά. Πώς αναπτύσσονται, πώς πολλαπλασιάζονται, πώς τρέφονται; Φυτέψτε ένα φυτό από σπόρο και μελετήστε την ανάπτυξή του καταγράφοντας τα αποτελέσματα.
• Τι είναι το δάσος; Από τι φυτά αποτελείται και ποια είδη δασών υπάρχουν; Βρείτε τα πάνω στον χάρτη.  Φτιάξτε φυτολόγια με τα κυρίαρχα φυτικά είδη των ελληνικών δασών.
• Μελετήστε τα ζώα που επιβιώνουν στο δάσος και φτιάξτε συλλογές με εικόνες και χαρακτηριστικά για κάθε είδος.
• Γίνετε αρχιτέκτονες τοπίου και σχεδιάστε ένα αστικό πάρκο. Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει; Ποια φυτά είναι κατάλληλα για ένα πάρκο; Ψάξτε στο διαδίκτυο για διάσημα πάρκα μεγάλων πόλεων (Hyde Park, Central Park) και δείτε την ιστορία τους αλλά και τη λογική με την οποία έχουν σχεδιαστεί.
• Επισκεφθείτε διάσημα πάρκα της πόλης (εθνικός κήπος, πάρκο ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, άλσος Κηφισιάς, άλσος Συγγρού, πάρκο Τρίτση, άλσος Γαλατσίου, βοτανικός κήπος Διομήδους).
• Φυτέψτε ένα δικό σας παρτέρι στον κήπο, το μπαλκόνι ή στην αυλή του σχολείου. Μάθετε για τους κήπους σε ταράτσες και τους κατακόρυφους κήπους σε τοίχους.  Βρείτε πού υπάρχουν τέτοιοι κήποι στην πόλη σας.
• Επισκεφτείτε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Κηφισιά.

Εικαστικά – Κατασκευές –  Καλές Τέχνες

• Αναζητήστε βοτανικές εικονογραφήσεις από παλαιούς βοτανολόγους και παρατηρήστε τον τρόπο που ζωγράφιζαν τα φυτά. Προσπαθήστε να φτιάξετε τις δικές σας.
• Φτιάξτε μια πόλη από χαρτόκουτα μελετώντας τα κτήρια του βιβλίου και προσπαθήστε να ενσωματώσετε στοιχεία φυσικά για να δείξετε το πριν και το μετά της πόλης.
• Φτιάξτε τον χάρτη της πόλης και σημειώστε τη διαδρομή της Μάε.
• Μελετήστε την αρχιτεκτονική των κτηρίων των εικονογραφήσεων, διαβάστε για την αρχιτεκτονική των κτηρίων του Παρισιού των περασμένων αιώνων. Ποια είναι τα κυρίαρχα στοιχεία;
• Φτιάξτε σχέδια χρησιμοποιώντας χαλίκια για ψηφίδες ή υλικά που μάζεψες στο πάρκο.
• Ζωγραφίστε με κιμωλίες το προαύλιο του σχολείου και προσθέστε όλα αυτά που σας λείπουν.
• Μελετήστε έργα μεγάλων ζωγράφων που απεικονίζουν τη φύση (van gogh, monet, rousseau, cezanne, Georgia o’ Keeffe.
• Καταγράψτε τους ήχους της πόλης και δημιουργήστε το soundrack της δικής σας πόλης χρησιμοποιώντας ένα online πρόγραμμα μίξης ήχου.
• Φτιάξτε ένα δικό σας animation που να αφηγείται την ιστορία.
• Φτιάξτε τη δική σας παιδική χαρά, κατασκευάζοντας αυτοσχέδια παιχνίδια από ανακυκλωμένα υλικά (παλέτες, λάστιχα αυτοκινήτων, κομμάτια ξύλου κ.ά.)

Ηθική και αξίες

• Πώς ένα μικρό κομμάτι φυτού μπορεί να συμβολίζει την ελπίδα;
• Μιλήστε για την φιλία, την μοναξιά, την επιμονή, την διεκδίκηση, την προσήλωση στους στόχους.

Χρήσιμα links

https://www.youtube.com/watch?v=BplUmxFCE8A

https://www.youtube.com/watch?v=extPBmtgOds

https://www.youtube.com/watch?v=z520TWV_4qw

Δέντρα – προτάσεις φιλαναγνωσίας

Δέντρα

Ένα βιβλίο γνώσης όπως είναι τα Δέντρα, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για πάρα πολλές δραστηριότητες. Άλλωστε η βιωματική επεξεργασία της γνώσης είναι αυτή που μπορεί να αφομοιωθεί καλύτερα από το παιδί, αλλά και από την ενήλικα.

Με αφορμή μια συζήτηση που άνοιξε στη βιβλιοφιλική ομάδα «Παιδικό Βιβλίο- Προτάσεις» στο fb, συγκεντρώσαμε υλικό που προτάθηκε από τα μέλη της ομάδας, αλλά και πολλές άλλες ιδέες που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν από τα παιδιά, είτε με βοήθεια ενηλίκων είτε χωρίς.

• Παιχνίδι ανακάλυψης – παρατήρησης: με μεγεθυντικούς φακούς παρατηρούμε τα μέρη του δέντρου και την περιοχή γύρω από τον κορμό (φύλλα, κορμό, ρίζες, έντομα, ζωντανοί οργανισμοί που αναπτύσσονται πάνω ή γύρω από τον κορμό του δέντρου, όπως για παράδειγμα μανιτάρια). Οι παρατηρήσεις μπορούν να καταγράφονται με λέξεις, να φωτογραφίζονται ή να ζωγραφίζονται.

• Φυτολόγιο: μαζέψτε φύλλα και με τη βοήθεια του βιβλίου αναγνωρίστε τα ονόματα των δέντρων (βοτανική ταξινόμηση). Δημιουργήστε το δικό σας φυτολόγιο με δείγματα από τα φύλλα και τα αντίστοιχα ονόματα των δέντρων.

• Ημερολόγιο Δέντρου: παρατηρείστε τα δέντρα σε διάφορες εποχές. Επισκεφθείτε το ίδιο σημείο του δάσους ή παρατηρείστε ένα συγκεκριμένο δέντρο της γειτονιάς καθόλη τη διάρκεια του έτους και καταγράψτε τις αλλαγές ανάλογα με την εποχή. Οι αλλαγές μπορούν να καταγράφονται σε κείμενα ή να ζωγραφίζονται.

• Messy / sensory play: μαζέψτε φύλλα, χωρίστε τα ανά είδος δέντρου και βάλτε τα παιδιά να τα πιάσουν με τα χέρια τους, να τα πατήσουν, να τα μυρίσουν, ακόμα και να τα ακουμπήσουν στη γλώσσα τους. Αφήστε τα να περιγράψουν την αίσθηση από το κάθε δέντρο. Για μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά μπορείτε να κάνετε μια παραλλαγή της τυφλόμυγας σε συνδυασμό με sensory play. Ένα παιδί καλύπτει με μαντήλι τα μάτια του και ένα δεύτερο παιδί ή ένας ενήλικας συνοδός οδηγεί το παιδί που δεν βλέπει προς ένα δέντρο μέσα από μια δαιδαλώδη διαδρομή. Το παιδί με τα κλειστά μάτια πρέπει να παρατηρήσει το δέντρο με όλες τις αισθήσεις του πλην της όρασης (όσφρηση, αφή, αγκαλιά στον κορμό για το πάχος κ.λπ.). Στη συνέχεια ο/η συνοδός οδηγεί το παιδί πίσω στη θέση αφετηρίας, ακολουθώντας πάλι μια σύνθετη διαδρομή. Έπειτα ανοίγει τα μάτια του παιδιού και το καλεί να βρει το δέντρο μέσα από τις αισθητηριακές πληροφορίες που συνέλεξε.

• Μαθαίνοντας ιστορία: βρείτε μια φέτα από κορμό δέντρου, μετρήστε τους δακτυλίους, υπολογίστε την ηλικία του και στη συνέχεια δημιουργήστε μια χρονογραμμή όπου σε σχέση με την ηλικία του δέντρου θα σημειώσετε τις δικές σας σημαντικές χρονολογίες από σημαντικές στιγμές της οικογένειάς σας. Το ίδιο μπορεί να γίνει και σε σχέση με σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο όπου φύτρωσε το συγκεκριμένο δέντρο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Στην ίδια ενότητα μπορεί να ενταχθεί και η δημιουργία του γενεαλογικού δέντρου κάθε παιδιού. (Αν δεν μπορείτε να βρείτε μια φέτα από κορμό δέντρου, τότε μπορείτε να υπολογίσετε κατά προσέγγιση την ηλικία ενός δέντρου με εμπειρικό τρόπο: μετρήστε τη διάμετρο του κορμού σε απόσταση 1,5 μ. από το έδαφος, μετατρέψτε τη μέτρηση σε εκατοστά και διαιρέστε τη με τον αριθμό 2,5)

• Εικαστικά εργαστήρια: εικαστικές κατασκευές από υλικά που θα μαζέψετε στο δάσος, ζωγραφίζοντας πάνω σε φύλλα, δημιουργία κουστουμιών από υλικά των δέντρων για να μεταμορφωθούν τα παιδιά σε δεντροπλάσματα, κολάζ με υλικά του δάσους, βοτανικά βραχιόλια και στεφάνια, βοτανικές σφραγίδες από φύλλα… Οι επιλογές είναι ανεξάντλητες!

• Το πείραμα με το νερό: βάλτε ένα τρυφερό φύλλο με το κοτσάνι του μες το νερό. Στάξτε στο νερό μερικές σταγόνες χρώμα ζαχαροπλαστικής κι στη συνέχεια παρατηρήστε τη διαδρομή που κάνει το νερό καθώς το κοτσάνι το απορροφά. Θα δείτε σταδιακά το φύλλο να μεταχρωματίζεται ανάλογα με το χρώμα της χρωστικής που προσθέσατε στο νερό.

• Το δέντρο και τα προϊόντα του: καταγράψτε τα προϊόντα που υπάρχουν στο σπίτι και προέρχονται από την εκμετάλλευση κάποιου μέρους του δέντρου (ξύλο, ξυλοπολτός, πριονίδι, χαρτί, ρετσίνι – μαστίχα/ σιρόπι σφένδαμου- βρώσιμοι καρποί, φαρμακευτικές ουσίες, αιθέρια έλαια κ.λπ.)

• Σκοποβολή με κουκουνάρια: καθαρίστε ένα σημείο στο έδαφος από πεσμένα φύλλα , ισιώστε το και με ένα κλαδάκι σχεδιάστε ομόκεντρους κύκλους σαν στόχο. Στη συνέχεια μοιράστε στα παιδιά κουκουνάρια και από απόσταση βάλτε να στοχεύσουν στο κέντρο του στόχου. Ανάλογα με τον δακτύλιο που πετυχαίνουν θα παίρνουν και τον αντίστοιχο βαθμό. Κρατήστε σκορ και βγάλτε στο τέλος τον νικητή.

 

Ευχαριστούμε πολύ τα μέλη της ομάδας «Παιδικό Βιβλίο- Προτάσεις», τη βιβλιοφιλική ομάδα «Μικρός Οδυσσέας» στην Κύπρο και όλους τους φίλους αναγνώστες, βιβλιοθηκονόμους και δασκάλους που μοιράζονται μαζί μας τις ιδέες τους και μας εμπνέουν για να συλλέγουμε πληροφορίες που βοηθούν στο έργο μας.

Οι ιδέες είναι φυσικά ανεξάντλητες. Μπορείτε να αναζητήσετε κι άλλες ιδέες στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας όρους αναζήτησης όπως: woodland activities for kids, pine cone crafts for kids, leave crafts for kids, family tree ideas, forest school activities κ.ά.

Και μη ξεχνάτε να μας στέλνετε μηνύματα με τις δικές σας κατασκευές στη σελίδα μας στο fb!

Ο Αρκούδος, το Πιάνο, ο Σκύλος και το Βιολί- προτάσεις φιλαναγνωσίας

Το 2^ο μέρος της πολυβραβευμένης ιστορίας του David Litchfield με τίτλο «Ο Αρκούδος και το Πιάνο» έρχεται για να συμπληρώσει την ιστορία, να μας θυμίσει την αξία της φιλίας και να μας γεμίσει μελωδίες.

Αν έχετε ήδη απολαύσει την αφήγηση της καινούριας ιστορίας του Αρκούδου και των νέων του φίλων και θέλετε να δημιουργήσετε ένα παιδικό workshop βασισμένο στο βιβλίο, διαβάστε μερικές ιδέες.

Συναισθήματα

Εντοπίστε στην ιστορία τα συναισθήματα των ηρώων, καταγράψτε τα και στη συνέχεια δώστε τους χρώμα και μορφή ζητώντας από τα παιδιά να τα ζωγραφίσουν.

Φιλία

Τι σημαίνει για σένα φίλος/η ; Ποιος είναι φίλος/η σου; Τι αισθάνεσαι για αυτόν/-ή; Ποια εικόνα σου έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεσαι τον φίλο/η σου; Μπορείς να τη ζωγραφίσεις; Ποιο τραγούδι θες να τραγουδήσεις στον φίλο/η σου;

Μουσική

Τι γνωρίζεις για τους μουσικούς του δρόμου; Τι είναι τζαζ μουσική; Ποια μουσικά όργανα περιλαμβάνονται σε ένα συγκρότημα τζαζ; Σε ποιους χώρους μπορείς να ακούσεις ζωντανή μουσική; Επισκέψου έναν χώρο που παίζεται ζωντανή μουσική, Ψάξε στο διαδίκτυο για να ακούσεις τζαζ μουσική. Ποιοι ήταν οι καλύτεροι τζαζ μουσικοί και τραγουδιστές. Βρες την ιστορία τους. Φτιάξε το δικό σου Φανζίν περιοδικό με θέμα τη μουσική.

Αστικό περιβάλλον

Τι είναι η πόλη; Τι πολεοδομικά στοιχεία συνήθως περιέχει; Εσείς μένετε σε πόλη; Πώς είναι η δική σας πόλη; Μπορείτε να φτιάξετε τον χάρτη της πόλης σας;

Θεατρικό παιχνίδι

Μοιράστε ρόλους, φτιάξτε τους δικούς σας διαλόγους που ταιριάζουν στην ιστορία, δημιουργήστε κουστούμια και σκηνικά από χαρτί και υλικά χειροτεχνίας και παίξτε την ιστορία στους φίλους σας.

Τρίτη ηλικία- Εργασία

Σε ποια ηλικία οι άνθρωποι αποχωρούν από τη δουλειά τους; Τι κάνουν οι άνθρωποι όταν παίρνουν σύνταξη, πώς είναι η καθημερινότητά τους; Πώς πιστεύετε ότι αισθάνονται;

Το Μικρό 1 – προτάσεις φιλαναγνωσίας

Το Μικρό 1

Το Μικρό 1 κυκλοφόρησε το 1962 στις Η.Π.Α. και είναι ένα από τα παιδικά βιβλία που εικονογράφησε ο θρυλικός γραφίστας Paul Rand σε κείμενα της Ann Rand.

Πρόκειται για μια τρυφερή ιστορία με κεντρικό θέμα τη φιλία, τη μοναξιά και το αίσθημα του να ανήκεις κάπου και απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.

Οι καλοί μας φίλοι από το Βιβλιοδρόμιο , τη σχολική βιβλιοθήκη του 43ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου, διάβασαν το Μικρό 1 στην πρώτη τάξη του Δημοτικού και μας έστειλαν πολλές ιδέες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τα μικρά «θαύματα» των μαθητών τους.

Ξεκίνησαν από τον Paul Rand: τι είναι γραφίστας και τι λογότυπο, ποιος ήταν ο  Paul Rand και πώς επηρέασε τον κόσμο της επικοινωνίας και των εφαρμοσμένων τεχνών;

Αρχικά μιλήσανε για τους «μικρούς» του κόσμου τούτου κι αναρωτήθηκαν σε ποιους είναι αφιερωμένο αυτό το βιβλίο;

Θυμήθηκαν πως χάρη στο 1, αυτό το μικρό, το περιφρονημένο οι αριθμοί εκτείνονται στο άπειρο και δεν τελειώνουν ποτέ!

Σκεφτήκανε με τι μοιάζει το 1 και σταματήσανε μόνο και μόνο επειδή γεμίσανε τον πίνακα κι όχι επειδή τους τελείωσαν οι ιδέες!

Μετά ζωγράφισαν κιόλας τις ιδέες τους!

 

Αλλά δεν έμειναν μόνο εκεί. Μίλησαν για το παιχνίδι των αρχαίων Ελλήνων, το τσέρκι και την κρικηλασία! Το παιχνίδι αυτό παίζεται με έναν κύκλο κι ένα ραβδί που το ένα σπρώχνει το άλλο. Μήπως έτσι δεν παίζουν και το Μικρό 1 με τον φίλο του τον Κύκλο στην τελευταία σελίδα του βιβλίου;

 

 

Ευχαριστούμε πολύ τους εκπαιδευτικούς του 43ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου για την έμπνευση και την αγάπη τους για τα βιβλία, τα παιδιά και την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας.